Monitörler, çevre donanımları ve kasa içi donanımlara kıyasla daha eski temellere oturduklarından uzun süredir hayatımızdalar. Bu arada yapıları değişti, inceldiler, renkleri daha doğru göstermeye başladılar ve nihayetinde oyuncuların ihtiyaçlarına uygun şekilde evrim geçirdiler.
Bu makalede en çok merak edilenlerden başlayarak kafalardaki soru işaretlerini gidermeye çalışacağız.
Oyuncu Monitörlerinin Tarihi
Oyuncu monitörlerinin tarihi, video oyunlarının popülerleşmeye başladığı 1980’lere kadar uzanır. Ancak, spesifik olarak oyuncular için tasarlanmış ilk monitörler 2000’li yılların başında ortaya çıktı. İlk oyuncu monitörlerinden biri olarak ya da şöyle diyelim, ilk oyuncuların beklentilerine uygun monitör kabul edilen BenQ FP931‘i gösterebiliriz. 2004 yılında piyasaya sürülen bu monitör, özellikle düşük giriş gecikmesi ve yüksek yenileme hızı (75Hz) ile dikkat çekmişti. Bu özellikleri, dönemin oyuncuları için önemli bir avantaj sağlamıştı. Yine de modelin oyunculara özel bir yaklaşımla dizayn edildiğini söylemek doğru olmaz. Kendisini takip eden pek çok monitör de oyunculara farklı özellikleriyle destek oldu ve bu geçiş de mesela bir fare veya klavyeye göre çok daha yumuşak bir şekilde gerçekleşti.
Bu dönemde, CRT monitörlerden LCD’lere geçiş yaşanıyor ve oyuncular için optimize edilmiş ekranlar daha fazla önem kazanıyordu.
Oyuncu Monitörlerinde Panel Türleri
Geldik oyuncu monitörlerinde kullanılan panel türlerine, zaten kafanızdaki karışıklığın büyük bir kısmı muhtemelen bundan kaynaklanıyordur. Bu konu önemli zira oyun deneyimini direkt olarak etkileyen en önemli detaylardan birisi.
- TN (Twisted Nematic): Bu paneller düşük maliyetlidir ve yüksek yenileme hızları sunar. Ancak, renk doğruluğu ve görüş açıları zayıftır. Hızlı tepki süresi isteyen oyuncular için idealdir.
- IPS (In-Plane Switching): Daha iyi renk doğruluğu ve geniş görüş açıları sunar. TN panellere göre daha yavaş tepki süresine sahip olabilirler (Artık bu sorun çözüldü diyebiliriz) ancak grafik yükü yoğun oyunlar için oldukça uygundurlar.
- VA (Vertical Alignment): IPS ve TN arasında bir denge sunar. Daha iyi kontrast oranları ile derin siyahlar sağlar, fakat tepki süresi IPS’e göre daha düşüktür. Aynı zamanda izleme açısı da daha düşük olduğundan genellikle kavisli panellerde tercih edilebiliyor.
- OLED: Her pikselin bağımsız olarak yanıp söndüğü bu teknoloji, en iyi renk doğruluğu ve kontrastı sunar. Ancak, fiyatı diğerlerine göre çok daha yüksektir ve ledlerin yanma riski de her zaman soru işareti olarak kalıyor.
OLED monitörler için henüz erken mi?
OLED monitörler, görüntü kalitesi ve performans bakımından üst düzey oldukları için genellikle fiyat-performans oranı daha düşüktür. Yüksek yenileme hızları (240Hz ve üzeri) veya 4K çözünürlük gibi özellikler eklendiğinde fiyatlar önemli ölçüde yükselir. Fakat, bütçe sorun değilse ve görüntü kalitesine öncelik veriliyorsa, OLED oyuncu monitörleri harika bir tercih olabilir.
Daha uygun fiyatlı OLED seçenekleri de piyasada bulunmaktadır, ancak bu modellerde genellikle daha düşük yenileme hızları veya çözünürlükler sunulur. Bu da fiyat performans oranını biraz daha makul hale getirir.
Sonuç olarak, OLED oyuncu monitörleri, yüksek görüntü kalitesi ve performans isteyenler için mükemmel seçenekler sunar, ancak yüksek maliyet ve burn in riski gibi dezavantajlar göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer fiyat bir sorun değilse veya uzun vadeli bir yatırım olarak düşünülüyorsa, OLED monitörler piyasada bulunan en iyi görüntü deneyimini sunar.
Oyuncu Monitörlerinde Seçim Neye Göre Yapılmalı?
Oyuncu monitörü seçerken göz önünde bulundurulması gereken birkaç temel kriter vardır:
- Yenileme Hızı (Refresh Rate): Yüksek yenileme hızları, daha pürüzsüz bir oyun deneyimi sağlar. Bugünlerde, özellikle hızlı tempolu oyunlar için 144Hz ve daha yüksek hızlara çıkan monitörler büyük önem taşımaktadır..
- Tepki Süresi (Response Time): Düşük tepki süresi, ekrandaki görüntü bulanıklığını azaltır. 1 milisaniye civarındaki tepki süreleri en idealidir.
- Çözünürlük: 1080p (Full HD) halen çoğu kişi yeterli olabilir; ancak, 1440p (QHD) veya 4K çözünürlük daha keskin görüntüler sunar fakat grafik kartının performansını da etkileyebilir. Yeni nesil bir konsolunuz varsa 2K çözünürlük destekleyen ve en az 120Hz yenileme hızına sahip bir monitör önerilir.
- G-SYNC veya FreeSync: Ekrandaki yırtılmaları tamamen engellemek adına (VSYNC çoğu işi kendisi görecektir), bu teknolojileri destekleyen bir monitör tercih etmek faydalı olacaktır.
240Hz ve Üstü Monitörlerde Seçimi Neye Göre Yapmalıyız, Bu Monitörler Kime Uygun?
240Hz ve üzeri yenileme hızına sahip monitörler, özellikle profesyonel oyuncular ve e-spor meraklıları için uygun. FPS (First-Person Shooter) gibi hızlı tempolu oyunlar oynayanlar, bu monitörlerden en çok faydayı sağlar. Amatör ya da profesyonel, rekabetçi oyunlar oynayan herkes için avantajlıdır.
Yine de 144Hz üstündeki tepki süresinin hissedilebilir olup olmadığı çok başka bir konu. Bu çoğunlukla kendisiniz nasıl iyi hissettiğinizle alakalı, cevabı da yine aynı şekilde. Siz hissediyorum diyorsanız, hissetmiyorsunuz demeyiz.
- Seçim Kriterleri:
- Panel Türü: TN paneller hala bu kategoride öne çıkıyor, ancak IPS’in tepki süreleri iyileştiğinden, renk doğruluğu da önemliyse IPS düşünülebilir. Bütçe sıkıntısı yoksa şahane OLED modeller de gözükmeye başladı piyasada ancak bu denli nitelikli olanlarının fiyatı gerçekten yüksek.
- Çözünürlük: 1080p bu yenileme hızlarında en yaygın çözünürlük olsa da, 1440p de artık son derece yaygın. 4K ise genellikle 240Hz ile birleşmez çünkü grafik kartına bu denli yüklenmek espor veya rekabetçi oyunlarda önceliklerden birisi değil.
- Sync Teknolojileri: NVIDIA G-SYNC veya AMD FreeSync gibi teknolojiler, yüksek yenileme hızlarında daha akıcı bir deneyim sağlar.
- Ekstra Özellikler: HDR, yüksek kontrast oranları, geniş renk gamı gibi özellikler, oyun dışı kullanımlar için de değer katabilir.
Bu monitörler, genellikle yüksek bir yatırım gerektiriyor, ancak sundukları performans, doğru kişiler için oyun deneyimini ciddi şekilde artırabilir.
