Ağaçlar çiçek açmaya, erikler de kilosu 2000 TL’den falan tezgahlara düşmeye başladı.
Belki biz daha az üşüyeceğiz ancak bilgisayarımız için yılın en verimli vakti olan kış artık geride kaldı ve yaz ayları boyunca hem kendisini, hem de kasa içine giren sıcak havayı soğutmak için ekstra mesai harcayacak.
Haliyle, bahar temizliği yapmanın da zamanı geldi. Çayınızı için, temizlik malzemelerinizi yanı başınıza alın ve başlayalım!
Günlük kullanımda biriken toz, ısınma sorunları ve performans düşüşleri, bilgisayarınızın ömrünü kısaltabilir veya beklenmedik teknik problemlere neden olabilir. Kirin zamanla nasıl iletken hale gelebildiği ile alakalı bol ateş çıkmalı, bol patlamalı Youtube videolarını her yerde bulabilirsiniz. Hal böyleyken, bahar temizliği ile cihazınızı ferahlatıp uzun vadeli bir performans artışı sağlayabilmek, en azından performansını koruyabilmek mümkün. Ancak bu süreçte dikkatli olmanız gereken bazı noktalar var.
Bahar Temizliği: Önce Güvenlik!
Temizliğe başlamadan önce bilgisayarınızı kapatın ve fişini prizden çekin. Fişteyken bilgisayar temizliği yapanı ya Merkür retrosu ya da doğal seleksiyon dürtüyordur. Başka bir ihtimal yok. Yani, her şeyden önce elektrik akımının kesildiğinden emin olun; bu, hem sizin güvenliğiniz hem de bileşenlerin zarar görmemesi için kritik bir adım. Ayrıca, çalışma alanınızı düzenleyin. Benim gibi evde iki kediniz varsa, onları şimdilik oda dışına çıkartın zira çok meraklı bireyler.
Düz bir masa, parlak bir ışık ve statik elektrikten korunmak için bir antistatik bileklik (veya metal bir yüzeye dokunarak kendinizi topraklama) işinizi kolaylaştırır.
Bilgisayarı fişten çektikten hemen sonra temizliğe başlamayın. İçerisindeki kapasitörler bir süre enerji tutabilir. İşleri bu, çalışma prensipleri bu. Yargılamayın, üzülmeseler bile hoş değil. Birkaç dakika beklemek iyi bir fikir, hem belki bir tabak daha kısır yiyebilirsiniz beklerken? Kısır önemli.
Kasa dışını temizlemek
Bilgisayar kasasının dış yüzeyi, toz ve parmak izleriyle kaplanmış olabilir, onlar yoksa kedi tüyleri yapışmıştır veya üstüne kahve vs. dökülmüştür. Mümkündür, her şey olabilir. Temizlemek lazım. Nemli (ancak ıslak olmayan) bir mikrofiber bez kullanarak kasayı silin. Plastik ve metal yüzeylerde aşındırıcı olmayan bir temizleyici tercih edebilirsiniz, ancak sıvının kasa açıklıklarından içeri sızmamasına özen gösterin.
Sprey temizleyicileri deodorant gibi doğrudan kasaya sıkmayın. Bunun yerine beze az miktarda uygulayın ve öyle kullanın. Aksi takdirde sıvı, hınzırca kasa boşluklarından girerek hassas bileşenlere ulaşabilir.
İç temizlik: Derin bir nefes!
Kasayı açtığınızda karşınıza çıkacak ilk şey muhtemelen toz tabakası hatta toz öbekleri olacak. Bu tozu temizlemek için en iyi araç, basınçlı hava spreyidir. Bakın spreyidir diyorum, süpürge demiyorum. Haliyle, açık havaya ihtiyacınız olacak. Balkon mesela.
Fanlar, soğutucular ve kart yuvaları gibi alanlara kısa ve kontrollü püskürtmeler yapın. Tozu dışarı doğru üflemeye çalışın, böylece kasanın içine daha fazla dağılmasını önlersiniz.
Fanları üflerken bir kalem veya parmağınızla sabitleyin. Aksi halde yüksek hızda dönerek zarar görebilirler, kanatları kopabilir. Ayrıca, basınçlı havayı çok yakından veya uzun süre uygulamayın; havanın hızlanması bileşenlerde nem birikmesine neden olabilir ki bunu hiç istemezsiniz.
Kablo ve bağlantıların kontrolü
Temizlik sırasında kabloları gözden geçirin. Gevşemiş veya tozla kaplanmış bağlantılar varsa, bunları nazikçe temizleyin ve yerine oturtun. Küçük bir fırça (örneğin temiz bir diş fırçası) dar alanlardaki tozu almak için idealdir.
Kabloları çekerken fazla güç uygulamayın. Bir kablo çektiğinizde kolayca gelmiyorsa gözden kaçırdığınız bir şey (mesela parmak tetiği) vardır. Zorlayarak bağlantı noktalarına zarar verebilir ve bileşenlerin çalışmamasına yol açabilirsiniz.
Soğutma sistemine gözünüz gibi bakın
Bilgisayarınızın kalbi olan işlemci ve ekran kartının sağlığı direkt olarak soğutma sistemine bağlıdır. Fanların ve ısı emicilerin (heatsink) tozdan arındırılması, cihazın daha serin kalmasını sağlayacaktır. Eğer termal macun eskimiş gibi görünüyorsa (kuru veya çatlamışsa), yenilemeyi düşünebilirsiniz. Ben her durumda senede bir yenilemenizi öneririm. Ancak bu adımda deneyiminiz yoksa bir uzmana danışın.
Termal macunu yenilerken az miktarda, ince bir tabaka halinde uygulayın. Fazlası ısı transferini olumsuz etkileyebilir veya kenarlardan taşabilir. Eğer iletken bir macun kullanıyorsanız büyük sıkıntı çıkar, benden söylemesi.
Son kontroller & alkış ve kapanış
Tüm temizlik bittikten sonra bileşenlerin doğru yerlerinde olduğundan emin olun. Kasayı kapatmadan önce bir kez daha göz gezdirin; gevşek bir vida veya yanlış bağlanmış bir kablo sorun yaratabilir. Kasayı kapattıktan sonra yeniden açmak çok berbat bir iş, nefret ediyorum, biliyorum siz de ediyorsunuz. Bu yüzden fazladan kontrol iyidir. Ardından kasayı kapatın, fişi takın ve dualar eşliğinde bilgisayarınızı çalıştırarak her şeyin yolunda olup olmadığını test edin.
İlk açılışta fanlardan hafif bir ses gelebilir; bu, tozun tamamen temizlenmediğinin, fan kanatları arasında birikim yaptığının işareti olabilir. Gerekirse işlemi tekrarlayın. Hala gitmiyorsa fanın bilyesini anti statik yağ ile yağlamak gerekebilir.
Ufak notlar…
- Temizlik sıklığı kullanım alanınıza bağlı. Tozlu bir ortamda yaşıyorsanız, yılda iki kez temizlik yapmak iyidir.
- Kasanızın hava filtresi varsa, bunları da temizlemeyi unutmayın. Yırtılmadıysa değiştirmeniz gerekmez genellikle.
- Tekrar söylüyorum, çocuklarınız veya evcil hayvanlarınız varsa, kasa açıkken etrafta olmadıklarından emin olun.
Masaüstü bilgisayarınızın bahar temizliği, yalnızca 1-2 saatlik bir çabayla hem performansını korumasını sağlar hem de ömrünü uzatır hem de kafanızı tırmalayan gürültüleri azaltır. Bu süreçte dikkatli ve sabırlı olmak, çok pahalıya patlayabilecek hatalardan kaçınmanızı sağlar.
